Jak założyć farmę fotowoltaiczną?

Farma fotowoltaiczna kojarzy się zazwyczaj z montażem tysięcy paneli fotowoltaicznych. Nie zawsze tak musi być, jednak taka inwestycja potrzebuje już pozwolenia na budowę. Jak ważna jest lokalizacja pod naszą przyszłą farmę? Jakie uzgodnienia, pozwolenia i zgody musimy uzyskać, aby ją wybudować?

Farma fotowoltaiczna w świetle prawa

O tym, że warto wybudować farmę fotowoltaiczną nikogo nie trzeba przekonywać. Najczęściej są to 1 megawatowe instalacje, co uzasadnione jest systemem aukcyjnym organizowanym przez URE (Urząd Regulacji Energetyki. Od czego jednak zacząć? Pierwszym etapem jest wybór lokalizacji pod farmę. Nie musimy mieć na własność czy specjalnie kupować działki. Najczęstszą formą są umowy dzierżawy na działki, na których potem montowane są farmy fotowoltaiczne. Działka oczywiście powinna spełniać pewne wymagania. Nie każda działka nadaje się pod budowę farmy fotowoltaicznej, nie tylko z fizycznych względów, ale często z czysto formalnych aspektów.

Nie na każdej działce inwestycja w farmę fotowoltaiczną będzie tak samo rentowna. Może to być spowodowane przez faliste ukształtowanie terenu, które wpłynie na koszt wsporników pod panele i mniejsze uzyski energetyczne. Przeszkodą jest, gdy działka znajduje się na terenie chronionym ze względów przyrodniczych czy występowanie na niej urządzeń melioracji wodnych (co może spowodować dodatkowe związane z dokumentacją oraz wykonaniem na przykład przebudowy drenów).

Farma fotowoltaiczna wymaga zawsze pozwolenia na budowę. Jednak, aby je uzyskać musimy spełnić szereg wymogów zawartych m.in. w Prawie Budowlanym, oraz w Kodeksie Postępowania Administracyjnego (KPA). Aby otrzymać komplet dokumentów potrzebujemy między innymi: decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla naszej inwestycji, decyzji o warunkach zabudowy lub wypisu i wyrysu z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, uzgodnień branżowych oraz oczywiście samego pozwolenia na budowę. Niemniej ważne są warunki przyłączenia do sieci, pozwalające na zawarcie umowy przyłączeniowej i regulujące przyłączenie naszej farmy do sieci.

Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach - jak uzyskać?

Gdy nasza inwestycja klasyfikuje się do przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, musimy złożyć wniosek o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Taki wniosek składamy do urzędu gminy lub miasta, na którego obszarze znajdzie się nasza przyszła farma fotowoltaiczna. Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko decyzja taka jest konieczna gdy:

- powierzchnia zabudowy farmy przekracza 1ha;

- powierzchnia zabudowy wynosi od 0,5 ha, ale obiekt znajduje się w obszarze objętym ochroną środowiska np. obszar Natura 2000, lub strefy ochronne.

Jak możemy sprawdzić, czy działka, na której chcemy wybudować farmę fotowoltaiczną znajduje się na obszarze objętym ochroną? Jest wiele sposobów, a najszybszym jest oczywiście sprawdzenie w Internecie. Informacje o uwarunkowaniach topograficznych udostępnione są na takich jak geoportal, a najpewniejszą stroną gdy chodzi o tereny objęte ochroną, jest strona geoserwis.

Pamiętajmy, że wniosek, który składamy powinien być zgłoszony i przygotowany zgodnie z zapisami KPA oraz zgodnie z Art. 62a ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko.

Co się stanie, gdy nasza działka znajduje się w granicach terenu objętego ochroną? Oczywiście wydanie decyzji środowiskowej jest możliwe. Niemniej jednak istnieje ryzyko, że organ opiniujący, czy urząd wydający decyzję, wezwie nas do przedłożenia raportu oceny oddziaływania na środowisko, w danym zakresie. Co to znaczy? Dla Inwestora przede wszystkim dodatkowe koszty. Raport może obejmować obserwacje działki inwestycyjnej pod kątem występowania na niej rzadkiego zwierzęcia lub może to być dodatkowa analiza akustyczna, czy choćby wpływ na krajobraz i wiele innych.

Decyzja o warunkach zabudowy i miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego

w przypadku, gdy obszar, na którym chcemy zlokalizować naszą inwestycję, jest objęty miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego (MPZP), należy taki plan przeanalizować. Analiza MPZP odbywa się pod kątem możliwości budowy instalacji fotowoltaicznej – w uchwale powinien widnieć zapis o możliwości budowy instalacji fotowoltaicznej, bądź infrastruktury technicznej, czy też produkcyjnym przeznaczeniu terenu. Gdy okaże się, że na danym terenie nie możemy wybudować farmy fotowoltaicznej, najczęściej jest to sygnał do rezygnacji z inwestycji. Możemy oczywiście próbować doprowadzić do zmiany planu, ale to długie i ryzykowne działanie. Procedura zmiany planów miejscowych teoretycznie trwa 1 rok, ale często ten okres wydłuża się nawet do kilku lat.

Gdy dany obszar nie posiada MPZP należy złożyć wniosek o warunki zabudowy (WZ). Wniosek taki również składamy do odpowiedniego urzędu zgodnie z lokalizacją działki. Gdy powierzchnia zabudowy będzie wynosić więcej niż 1 ha, musimy również uzyskać decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach.

Pozwolenie na budowę farmy fotowoltaicznej

Pozwolenie na budowę wydaje starostwo powiatowe lub odpowiedni wydział urzędu miasta – jeśli inwestycja powstaje w mieście o prawach powiatu. Aby je uzyskać składamy wniosek o wydanie takiego pozwolenia wraz z projektem budowlanym oraz niezbędnymi załącznikami (takimi jak np. decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach, czy decyzja o warunkach zabudowy). Projekt budowlany to dokument, który musi zawierać szereg załączników: projekt zagospodarowania terenu, projekt części konstrukcyjno-budowlanej, załączniki do projektu razem z zapisami BIOZ (Bezpieczeństwo i Ochrona Zdrowia).

Projekt zagospodarowania terenu powinien być uzgodniony z rzeczoznawcą ds. zabezpieczeń przeciwpożarowych i wykonany na mapie. Projekt farmy fotowoltaicznej powinien uwzględniać również uzgodnienia branżowe z ewentualnie kolidującą siecią uzbrojenia terenu, np. gdy na naszej działce znajduje się linia elektroenergetyczna, sieć wodociągowa, gazowa itp.

Gdy na naszej działce znajdują się urządzenia melioracji wodnych, np. rowy melioracyjne lub sieć drenarska, zgodnie z zapisami z Prawa Wodnego, powinniśmy uzyskać pozwolenie wodno-prawne. Jeśli w celu realizacji inwestycji chcemy wyciąć drzewo, musimy również uzyskać pozwolenie na wycinkę. Gdy nasza inwestycja będzie zlokalizowana na gruncie rolnym, potrzebna nam będzie również decyzja dotycząca wyłączenia gruntów z produkcji rolnej. Jeśli chcemy ulokować farmę fotowoltaiczną na dachu, do wniosku o pozwolenie na budowę musimy przedłożyć ekspertyzę konstruktorską dotyczącą nośności dachu w kontekście przyszłej instalacji fotowoltaicznej.

Warunki przyłączenia do sieci elektroenergetycznej

Aby podłączyć projektowaną farmę fotowoltaiczną do systemu elektroenergetycznego, musimy wystąpić z wnioskiem o przyłączenie do operatora, działającego na danym terenie. Każdy operator posiada własny wzór wniosku. Do wniosku dołączamy niezbędne załączniki, m. in. schemat elektryczny, karty katalogowe naszych komponentów, koncepcję instalacji oraz decyzję o warunkach zabudowy (lub zaświadczeniem o inwestycji z MPZP). Zgodnie z obowiązującym Prawem Energetycznym, w ramach złożonego wniosku musimy wnieść opłatę (zaliczkę) w wysokości 30 zł za każdy 1 kilowat mocy przyłączeniowej. W przypadku, gdy przyłączenie instalacji ma nastąpić do naszej stacji abonenckiej, zaliczka może zostać pominięta, jednak zależy to od danego operatora. Warunki przyłączenia wydawane są w ciągu 120 lub 150 dni od złożenia kompletnego wniosku, a ich ważność wraz z projektem umowy są ważne przez okres 2 lat.

Czy warunki przyłączenia są potrzebne do pozwolenia na budowę? Nie. Formalnie, zgodnie z zapisami z prawa budowlanego i energetycznego, nie mamy obowiązku przedłożyć do wniosku o pozwolenie na budowę warunków przyłączenia. Jednak jeśli nie mamy gwarancji przyłączenia do sieci, budowa farmy może być po prostu nieopłacalna. Czy podjąć takie ryzyko? Zdania są podzielone. Większe firmy i biura projektowe masowo składają wnioski o pozwolenie na budowę nie patrząc na to, czy mają warunki przyłączenia. Jednak takie działanie podejmują najczęściej firmy - giganty, których kapitał (często zagraniczny) sprawia, że po prostu mogą sobie na to pozwolić.
Ścieżka, jaką musimy przejść, aby otrzymać decyzję o pozwoleniu na budowę farmy fotowoltaicznej jest długa. Można oszacować, że proces formalno-prawny trwa nawet do 2 lat. Pamiętajmy również, że wnioski, pisma i dokumenty, które są składane do urzędów, powinny wykonywać uprawnione i doświadczone w tym osoby, które Kodeks Postępowania Administracyjnego znają na wylot i żadne pismo z pieczęcią urzędu nie wprawi ich w zakłopotanie.

By uzyskać szczegółowe informacje na temat projektowania instalacji fotowoltaicznych, pozwoleń oraz warunków, jakie musisz spełniać by w pełni korzystać z odnawialnych źródeł energii, skontaktuj się ze specjalistami z MPPV PROJEKT.